Wakacje od ZUS dla przedsiębiorców. Jak z nich skorzystać?

„Wakacje od ZUS-u” to rozwiązanie, które ma odciążyć finansowo przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Zgodnie z założeniami będą oni mogli raz w roku nie płacić składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne.

Możliwość zwolnienia z opłacania składek będzie obejmować składki na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy w dowolnie wybranym miesiącu. Składka na ubezpieczenie zdrowotne pozostaje obowiązkowa i musi być opłacana w normalnym terminie.

Z „wakacji od ZUS-u” przedsiębiorcy będą mogli skorzystać już od grudnia 2024 roku. Przepisy zaczną bowiem obowiązywać od 1 listopada br., a w grudniu tego roku przedsiębiorcy będą mogli skorzystać pierwszy raz z tego rozwiązania.

Jeśli przedsiębiorca złoży wniosek o wakacje od ZUS w grudniu, to chociaż formalnie zwolnienie ze składek za grudzień 2024 roku nastąpi w tym samym roku, korzyść z tej ulgi przedsiębiorca odczuje dopiero w 2025 roku.

Wynika to z faktu, że składkę za grudzień 2024 roku należy opłacić do 20 stycznia 2025 roku. Oznacza to, że zwolnienie z opłacania składek za grudzień 2024 roku automatycznie przesunie ten obowiązek na styczeń 2025 roku. W efekcie przedsiębiorca, który skorzysta z wakacji składkowych w grudniu 2024 roku, faktycznie zaoszczędzi składki dopiero w 2025 roku.

Warto podkreślić, że wakacje od ZUS są opcjonalnym rozwiązaniem, z którego mogą skorzystać wszyscy mikroprzedsiębiorcy, w tym osoby samozatrudnione, zarejestrowani w CEIDG.

Mikroprzedsiębiorca będzie mógł raz w roku wybrać dowolny miesiąc, w którym zostanie zwolniony z obowiązku opłacania składek na ZUS, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy.

W tym okresie składki zostaną pokryte z budżetu państwa.

Warto jednak pamiętać, że to rozwiązanie nie obejmuje składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Oznacza to, że:
Przedsiębiorcy korzystający z „wakacji składkowych” nadal będą zobowiązani do opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne w wybranym miesiącu. Wysokość składek zdrowotnych pozostanie bez zmian. Termin płatności składek zdrowotnych również nie ulegnie zmianie. Wspólnicy spółek cywilnych mogą również skorzystać z „wakacji od ZUS-u”, pod warunkiem spełnienia wszystkich innych kryteriów wymaganych do uzyskania tej ulgi. Z tej ulgi nie będą mogli skorzystać przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność na rzecz swoich byłych pracodawców. Ministerstwo Rozwoju wyjaśnia, że takie ograniczenie ma zapobiegać sytuacjom, w których pracodawcy zmuszają pracowników do przejścia na samozatrudnienie, aby uniknąć obowiązków wynikających z umowy o pracę.

Dobrą wiadomością dla mikroprzedsiębiorców jest to, że z „wakacji składkowych” będą mogli skorzystać niezależnie od wybranej formy rozliczania podatku dochodowego.

Obejmuje to:

• osoby rozliczające się na zasadach ogólnych, liniowych lub ryczałtem od przychodów z działalności gospodarczej;
• kartę podatkową, czyli osoby rozliczające się w ten sposób.

Koszt składek w tym miesiącu zostanie pokryty z budżetu państwa, co oznacza oszczędności dla firmy. Ulga nie ma wpływu na:

• Uprawnienie do zasiłku chorobowego – nawet podczas „wakacji od ZUS-u” przedsiębiorca zachowuje prawo do zasiłku chorobowego, jeśli spełnia odpowiednie warunki.
• Wysokość świadczeń emerytalno-rentowych – „wakacje od ZUS-u” nie wpływają na wysokość przyszłych świadczeń emerytalno-rentowych.
• Brak konieczności zawieszania działalności – podczas „wakacji od ZUS-u” firma może nadal funkcjonować normalnie. Przedsiębiorca może uzyskiwać przychody i wystawiać faktury.
• Prosta procedura – wniosek o „wakacje od ZUS-u” można złożyć online za pomocą Platformy Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS).

Na wakacjach składkowych mniej zyskają przedsiębiorcy rozpoczynający działalność oraz osoby korzystające z małego ZUS-u, ponieważ ich składki są już obniżone, co sprawia, że oszczędność będzie mniejsza. Największe korzyści z tego rozwiązania odniosą przedsiębiorcy płacący pełny ZUS (tzw. duży ZUS). Z kolei osoby, które opłacają wyższe składki ZUS, aby zapewnić sobie wyższe świadczenie emerytalne, mogą napotkać pewne trudności, korzystając z wakacji składkowych.

Podczas wakacji składkowych składki będą pokrywane przez budżet państwa w minimalnej kwocie wymaganej dla danego przedsiębiorcy. Nie będzie więc możliwości dopłacenia różnicy, aby zachować wyższą podstawę do obliczenia przyszłego świadczenia emerytalnego.

W tej sytuacji przedsiębiorca staje przed dwoma opcjami:

• Obniżenie wysokości składek i pokrycie ich przez budżet w minimalnej kwocie. W ten sposób automatycznie zmniejszy się podstawa do świadczenia emerytalnego.
• Pozostanie przy wyższych składkach i pokrycie ich w całości we własnym zakresie. W tym przypadku nie będzie można skorzystać z wakacji składkowych.

Warto również wspomnieć, że przedsiębiorca opodatkowany na zasadach skali lub podatku liniowego ma możliwość wyboru: może zaliczyć składki ZUS do kosztów, co obniży przychód przed opodatkowaniem, lub odliczyć je od dochodu. Jednak zwolnienie ze składek ZUS zwiększy podstawę opodatkowania, co oznacza, że przedsiębiorca zapłaci wyższy podatek.

Wakacje od ZUS mogą być także kłopotliwe dla osób, które celowo płacą wyższe składki ZUS, aby w przyszłości otrzymać wyższe świadczenie emerytalne. Przed podjęciem decyzji o skorzystaniu z wakacji składkowych warto więc dokładnie przeanalizować swoją sytuację.

Aby skorzystać z ulgi, konieczne będzie złożenie wniosku do ZUS-u. Wniosek będzie trzeba złożyć w miesiącu poprzedzającym wybrany miesiąc „wakacji składkowych”. Od 1 listopada udostępniony zostanie na stronie eZUS /PUE wniosek RWS. Będzie można go złożyć wyłącznie w wersji elektronicznej.

Aby skorzystać z „wakacji składkowych” w grudniu, wniosek należy złożyć do ZUS-u w listopadzie. Ważne jest, aby dopełnić tej formalności przed rozpoczęciem miesiąca, w którym ma obowiązywać zwolnienie.

W deklaracji ZUS DRA konieczne będzie wskazanie właściwego kodu tytułu ubezpieczenia, który uprawnia przedsiębiorców do skorzystania z wakacji od ZUS-u. Nowe kody tytułu ubezpieczenia to:

05 14 – osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą zwolniona z opłacania składek, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi 60% kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego  – dotyczy przedsiębiorców korzystających z dużego ZUS,

05 74 – osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą zwolniona z opłacania składek, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia – dotyczy przedsiębiorców korzystających z 2-letniej preferencji,

05 94 – osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą zwolniona z opłacania składek, dla której podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne uzależniona jest od przychodu – dotyczy przedsiębiorców korzystających z ulgi mały ZUS plus.

W miesiącu korzystania ze zwolnienia ze składek ZUS przedsiębiorca powinien przesłać do ZUS DRA zawierające raporty:

ZUS RCA za siebie z kodem 05 14, 05 74 lub 05 94 (w zależności z jakiej ulgi się korzysta) z rozliczonymi składkami na ubezpieczenia społeczne finansowane z budżetu państwa;

ZUS RCA z aktualnym kodem tytułu ubezpieczenia i składką na ubezpieczenie zdrowotne oraz na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, jeśli zwolnienie z tej składki nie przysługuje;

ZUS RCA za pozostałych ubezpieczonych, jeśli zgłasza się inne osoby do ubezpieczeń;

ZUS DRA, uwzględniające składki z utworzonych raportów RCA.